به نقل از «ایران اکونومیست»

عربستان، کویت و عمان پیشتاز ساخت پتروپالایشگاه‌ها در غرب آسیا

تاریخ انتشار: ۲ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۴۸۴۵۹

کشورهای توسعه‌یافته با ایجاد پارک‌های شیمیایی و صنایع پتروپالایشگاهی و ارائه اعتبارات و تسهیلات مناسب زمینه رشد چشم‌گیر صنایع پتروپالایشی خود را فراهم کرده‌اند.

به گزارش ایران اکونومیست، همزمان با پیشرفت دانش و فناوری ساخت مجموعه‌های چند منظوره در صنایع مختلف در راستای افزایش بهره‌وری، یکسان‌سازی تولید مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته است و در این میان ساخت پتروپالایشگاه‌ها با هدف تجمیع واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نگاهی به وضعیت کشورهای پیشرو در تکمیل زنجیره ارزش منابع پایین‌دستی نفت اولاً ظرفیت بالای درآمدزایی این حوزه و ثانیاً سیاست یکسان آن‌ها برای موفقیت در تولید محصولات با ارزش پتروشیمیایی را نشان می‌دهد. رویکرد اصلی این کشورها تجمیع و تمرکز واحدهای شیمیایی از طریق توسعه زنجیره ارزش ذیل پتروپالایشگاه‌ها بوده‌است.

به‌طور کلی بررسی قیمت مواد در طول زنجیره ارزش مواد پتروشیمیایی از نفت خام از جمله آروماتیک‌ها و اولفین‌ها نشان می‌دهد توسعه زنجیره ارزش تا ۳ لایه امکان ایجاد ارزش افزوده ۸ برابری از نفت خام را دارد. از همین‌رو در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا با سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع پتروپالایشی و توسعه این واحدها به دنبال ایجاد حداکثر ارزش افزوده از نفت خام هستند.

رقابت کشورهای آسیایی در توسعه ظرفیت پتروپالایشی

در همسایگی ایران کشورهایی هستند که در حوزه صنایع پتروپالایشی سرمایه‌گذاری بسیاری انجام داده‎‎‌اند و با وجود اینکه محدودیتی بابت فروش نفت خام ندارند اما با توجه به روند رشد صنعت پتروپالایشی در دنیا و سود سرشار این صنعت، سرمایه‌گذاری خود را معطوف به ساخت پتروپالایشگاه و پارک‌های شیمیایی کرده‌اند و رفته‌رفته از خام‌فروشی نفت فاصله می‌گیرند. برای مثال شرکت صنایع پتروشیمی کویت (KIPIC)، یکی از شرکت‌های تابعه کویت پترولیوم، در نظر دارد جهت تکمیل پالایشگاه الزّور (Al-Zour) واحدهای تولید بنزین، مواد آروماتیک، تولید الفین‌ها و محصولات پلی‌پروپیلنی برای تولید نزدیک به ۲.۷ میلیون تن مواد آروماتیک و پلی‌پروپیلنی بسازد. این واحد که بر اساس نفت خام سنگین طراحی شده‌است در کنار تولید فرآورده‌های نفتی، روزانه ۲۲۵ هزار بشکه نفت‌کوره کم گوگرد جهت تولید برق نیز تأمین می‌کند. همچنین عربستان سعودی با هدف بهبود کیفیت سوخت در حال ساخت دو پروژه‌ی ۴۰۰ هزار بشکه‌ای رأس تانورا (RasTanura) و ریاض آرامکو (Riyadh Aramco) است و نیز عمان، دیگر همسایه عربی ایران پتروپالایشگاه الدقم (Duqm) را در دست ساخت دارد که با بهره‌برداری از آن منطقه دقم به قطب منطقه‌ای صنعت فولاد، ذخیره‌سازی منابع هیدروکربنی، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی تبدیل خواهد شد.

پارک شیمیایی پتروپالایشی آرامکو / سابیک به ارزش ۲۰ میلیارد دلار، پارک شیمیایی پتروپالایشی رابغ به ارزش ۱۸ میلیارد دلار و پارک شیمیایی پتروپالایشی الجبیل (SATORP) به ارزش ۱۰ میلیارد دلار برخی از سرمایه‌گذاری‌های کشور عربستان برای توسعه ظرفیت پترووپالایشی و تکمیل زنجیره ارزش در این کشور می‌باشد.

نام پتروپالایشگاه	کشور	ظرفیت (KBD)	هزینه سرمایه گذاری (میلیارد دلار)	تبدیل مواد شیمیایی در واحد هر بشکه نفت (%)	سال شروع بهره‌برداری
الدقم (Duqm)	عمان	۲۳۰	۷	حدود ۴۰	۲۰۲۳
الزّور (Al-Zour)	کویت	۶۱۵	۱۶	حدود ۲۵	۲۰۲۴
پارک شیمیایی Aramco/SABIC JV	عربستان	۴۰۰	۲۰	۴۵	۲۰۲۵

 

تمامی موارد ذکر شده و بسیاری دیگر از طرح‌های مشابه که در همسایگی ایران در حال ساخت هستند، مراحل پایانی را سپری می‌کنند و در آینده‌ای نزدیک به بهره‌برداری خواهند رسید.

غفلت از رشد بازار محصولات پالایشی منطقه

همسایگان ایران نظیر عراق، افغانستان، پاکستان و ترکیه به تنهایی در سال ۱۴۰۰ به میزان ۱۷۵ میلیون لیتر در روز واردات فراورده‌های بنزین، گازوئیل و نفت سفید داشته‌اند. این رقم حدوداً معادل احداث ۲ میلیون بشکه در روز ظرفیت پالایشی است، نگاهی به تغییرات سرانه مصرف شیمیایی در کشورهای دنیا و همچنین تغییر سوخت وسایل نقلیه نشان می‌دهد رویکرد تغییر از پالایشگاه به پتروپالایشگاه کاملاً استراتژیک و آینده‌بینانه است. با افزایش جمعیت کره زمین و تغییر سبک زندگی افراد به خصوص در کشورهای توسعه یافته، مصرف مواد شیمیایی مشتقات نفتی روند کاملاً رو به رشدی دارد. اما از سوی دیگر با پیشرفت فناوری وسایل نقلیه و ملاحظات محیط زیستی، سوخت خودروها در حال تبدیل شدن به سوخت‌های پاک است. در این میان با توجه به مطالعات ارائه شده در کنگره جهانی پالایشگاه و پتروشیمی تقاضای بنزین و نفت کوره در سال‌های آینده با کاهش قابل توجهی در اروپا و شمال آمریکا مواجه خواهند بود اما در کشورهای غرب آسیا و آفریقا همچنان با افزایش تقاضا روبرو هستند.

نمودار شکل یک که توسط وبسایت معتبر IHS ارائه شده‌است پیش‌بینی تقاضای رشد تقاضای فراورده‌های پالایشی و پتروشیمیایی مقایسه شده‌است. همانطور که مشخص است از سال ۲۰۳۰ رشد تقاضای محصولات پالایشی ثابت و از سال ۲۰۴۰ به بعد با روند کاهشی مواجه خواهدشد. درحالیکه رشد تقاضای محصولات پتروشیمیایی همواره روند صعودی دارد.

طبق بند ۱۳ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در حوزه‌ی انرژی، اقتصاد ایران می‌بایست با افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی از خام‌فروشی نفت به سمت پالایش و ایجاد فراورده‌های نفتی حرکت می‌کرد اما علی‌رغم این سیاست و غفلت از روند رو به رشد بازارهای منطقه‌ای و جهانی عملکرد مناسبی صورت نگرفته است.

مسیر پیش روی صنعت پالایش نفت ایران / تشدید وابستگی یا بدست‌گرفتن بازارهای آینده پتروشیمیایی؟

توسعه صنعت پتروپالایشگاهی ازجمله برنامه‌های کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه دنیاست. کشورهای توسعه‌یافته با ایجاد پارک‌های شیمیایی و صنایع پتروپالایشگاهی و ارائه اعتبارات و تسهیلات مناسب و ویژه به این صنایع، زمینه رشد چشم‌گیر صنایع پتروپالایشی خود را فراهم کرده‌اند. این کشورها با توسعه صنایع تبدیلی نفت خام به فرآورده‌های سودآور، سعی بر نقش‌آفرینی در آینده بازار انرژی دنیا را دارند. در این میان، ایران که سابقه‌ای طولانی در صنعت پالایشگاهی دنیا دارد، از مشکلات عدیده‌ای همچون فرسودگی تأسیسات و تجهیزات پالایشگاهی، عدم بازدهی مناسب در صنایع میان‌دستی و پایین‌دستی نفت خام و فقدان اعتبارات لازم برای نوسازی و توسعه صنایع پالایشگاهی خود رنج می‌برد، بنابراین ایجاد یک تحول از سوی مقامات اجرایی در ساختار پالایشگاه‌های کشور ضروری است تا متناسب با تغییر بازار انرژی منطقه‌ای و جهانی به سمت تنوع بیشتر در سبد محصولات تولیدی حرکت کند. این امر مستلزم ایجاد هماهنگی بین واحدهای پالایشی و مجتمع‌های پتروشیمی است که رسیدن به این هدف با تکمیل پروژه‌های پتروپالایشگاهی نیمه‌کاره کشور میسر است.

در این شرایط ضروری است تا دولت با برنامه‌ریزی و تنظیم‌گری بلندمدت و شناسایی بازارهای داخلی و خارجی افزایش ظرفیت پالایشی را ذیل قانون پتروپالایشگاه‌ها به‌صورت صحیح ریل‌گذاری کرد تا در آینده کشورمان بتواند نقش مهمی در تصاحب بازارهای آینده پتروشیمیایی و حتی سوختی منطقه داشته باشد. این درحالی است که اگر همین روند خام فروشی و ظرفیت فعلی پالایشگاه‌ها در کشور ادامه پیدا کند با افزایش سرانه مصرف مواد پتروشیمیایی کشور، در آینده نه چندان دور شاهد تشدید وابستگی در این حوزه خواهیم بود.

 

  منبع: خبرگزاری مهر برچسب ها: پتروپالایشگاه ، نفت ، نفت خام

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: پتروپالایشگاه نفت نفت خام کشورهای توسعه یافته صنایع پتروپالایشی پتروپالایشگاه ها میلیارد دلار پارک شیمیایی سرمایه گذاری پالایشگاه ها زنجیره ارزش نفت خام

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۴۸۴۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شاهکار بن سلمان؛ حیف و میل پولی به اندازه ارزش ۳ لیگ ژاپن، کره و ایران!

عربستان سعودی در اولین سال ریخت و پاش عجیبش در فوتبال با «86 درصد» ضرر مواجه شد.

به گزارش فارس؛ «ضرر 600 میلیون یورویی عربستان از ولخرجی در فوتبال!» این گزارش امروز (یکشنبه) سایت کورا اسپورت عربی از هزینه‌های عجیب بن سلمان، ولیعهد عربستان در فوتبال این کشور و بدون درآمدزایی است.

عربستان 700 میلیون یورو در نقل و انتقالات هزینه کرده و در آستانه پایان فصل مشخص شده که تنها 100 میلیون یورو درآمد داشته این بدین معناست که سعودی‌ها بیش از ارزش 3 لیگ بزرگ فوتبال آسیا یعنی ژاپن(288 میلیون یورو)، لیگ کره جنوبی( 158 میلیون یورو) و لیگ ایران(121 میلیون یورو) پول حیف و میل کردند.

الهلال با ارزش 241 میلیون یورو گران ترین تیم تاریخ فوتبال آسیا است. ریخت و پاش سعودی‌ها برای این تیم شهر ریاض دقیقا 2 برابر ارزش لیگ ایران( 121 میلیون یورو) است.

الهلال به عنوان نماینده اصلی پروژه بن سلمان در فوتبال هفته گذشته مغلوب العین امارات در نیمه نهایی شد و از راه یابی به فینال لیگ قهرمانان آسیا بازماند.

شبکه حدث الریاضیه امارات با تمسخر سعودی‌ها گزارش می‌دهد که «الهلال بهترین پنالتی زن تاریخ فوتبال یعنی نیمار را داشت ولی این بازیکن 100 میلیون یورویی از اول فصل تماشاگر ویژه الهلال بود»!

بر اساس گزارش کورا اسپورت، عربستان سعودی در اولین سال سرمایه گذاری خود روی فوتبال تقریبا «86 درصد ضرر» را متحمل شده که این ضرر باورنکردنی است.

لیگ عربستان در تابستان گذشته بیش از 700 میلیون یورو هزینه کرد و ارزش خود را به 933 میلیون یورو رساند تا گران ترین لیگ آسیا لقب بگیرد.

سعودی‌ها مسیری را طی می‌کنند که چینی‌ها 10 سال پیش رفتند و با هزینه‌های نجومی ستارگان فوتبال را به سوپر لیگ چین کشاندند ولی بعد از 5 سال این پروژه با ورشکستگی مواجه شد.

ولید بن الفراج، کارشناس مشهور فوتبال عربستان در توجیه باخت تیم متمول سعودی می گوید که الهلال با «25 درصد قوایش مقابل العین بازی کرد و شکست خورد و نباید این یک بازی را نشان دهنده شکست پروژه بزرگ فوتبالی عربستان دانست».

اما در مقابل ذیاب البلوشی، کارشناس سایت مشهور الکوره، می‌گوید که هزینه‌های زیاد عربستان در فوتبال باعث نمی‌شود تا بتواند خیلی زود به موفقیت برسد و از طرفی بسیاری از «استعدادهای فوتبال عربستان» به خاطر حضور بازیکنان خارجی زیاد در لیگ «نابود می شوند» و در «بلندمدت تیم ملی عربستان ضربه می خورد».

نشریه کیکر آلمان گزارش می دهد که بوندس لیگا به عنوان سرآمد لیگ‌های معتبر دنیا در زمینه هزینه و درآمد می‌تواند الگویی برای تمام لیگ‌ها باشد. هزینه‌های هنگفت در فوتبال «باید با مدیریت درست انجام شود» در غیر این صورت با «شکست بزرگ اقتصادی» مواجه خواهد شد.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: لیگ فوتبال عربستان در جام ملت‌ها تعطیل نمی‌شود جوردن هندرسون: اشتباه کردم به عربستان رفتم